Đầu tư cho nguồn nhân lực để thu hút đầu tư(12/01/2017)

Nhiều năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh đã chú trọng việc đổi mới, lựa chọn thu hút đầu tư, tập trung vào 4 ngành kinh tế trọng điểm có trình độ cao. Để phục vụ cho 4 ngành ưu tiên này, Thành phố tích cực tăng cường nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng đầu tư phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của Thành phố.

Thiếu nguồn lao động chất lượng cao

Thành phố đã có chủ trương đầu tư vào 4 ngành công nghiệp trọng điểm, trong đó chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để tăng thu hút đầu tư, tuy nhiên nguồn lao động chất lượng cao vẫn đang thiếu hụt. Vài năm gần đây, các quản lý khu công nghiệp – khu chế xuất (KCN -KCX) phải đến tận các trường Đại học, Cao đẳng để ký kết hợp tác đào tạo nhân lực nhằm có nguồn cung lao động chất lượng cao phục vu cho nhu cầu của phát triển doanh nghiệp.

Ông Giang Ngọc Phương, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần KCN Hiệp Phước cho biết, các KCN – KCX muốn thu hút đầu tư trước tiên phải có nguồn nhân lực chất lượng, vì vậy, đơn vị phải liên kết với các trường Đại học, Cao đẳng nhằm tìm kiếm nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp trong thời gian tới. Việc có nguồn nhân lực cao để cung ứng cho doanh nghiệp trong KCN cũng là một ưu thế trong thu hút nhiều nhà đầu tư vào KCN –KCX hiện nay.

Thành phố Hồ Chí Minh tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để thu hút đầu tư
Ảnh chụp tại Khu công nghệ cao Thành phố.

Tương tự, theo Ban quản lý các KCN –KCX thành phố, chủ trương của Thành phố trong nhiều năm qua là tập trung thu hút nguồn nhân lực vào 4 ngành công nghiệp chủ lực là: Công nghệ thông tin điện tử, cơ khí hóa chất, chế biến thực phẩm và công nghệ dệt. Để hoàn thành việc thu hút nhà đầu tư vào những ngành nghề có hàm lượng chất xám cao, công nghệ cao thì buộc phải có nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng cho nhu cầu này. Tuy nhiên, nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng được yêu cầu của các nhà đầu tư này luôn trong tình trạng thiếu hụt.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thị trường lao động thành phố cho biết, việc xem nguồn nhân lực giá rẻ như là một lợi thế trong thu hút đầu tư đã trở nên lỗi thời. Bởi từ lâu, các quốc gia phát triển đã thu hút đầu tư bằng việc tập trung vào việc đào tạo thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Chất lượng, năng suất lao động cũng quan trọng hơn lao động giá rẻ. Trong khi đó, chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam đang là điểm yếu, năng suất lao động của công nhân Việt Nam thấp hơn so với các nước trong khu vực”, ông Tuấn cho biết thêm.

Thành phố Hồ Chí Minh đang có lợi thế lớn để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đó là có trong tay 56 trường đại học, 26 trường cao đẳng chuyên nghiệp, 13 trường cao đẳng nghề, 41 trường trung cấp chuyên nghiệp, 27 trường trung cấp nghề và trên 390 trung tâm – cơ sở dạy nghề. Mỗi năm thành phố đào tạo khoảng 300.000 lao động. Tuy nhiên, theo trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thị trường lao động Thành phố, thị trường lao động thành phố hiện vẫn còn nhiều hạn chế như sự chênh lệch về cung – cầu lao động, chất lượng lao động chưa phù hợp yêu cầu phát triển kinh tế và hội nhập. Thành phố đang thừa lao động nhưng lại thiếu nhân lực có trình độ cao cho những ngành nghề nằm trong định hướng phát triển (4 ngành công nghiệp trọng điểm). Cử nhân thất nghiệp, có nhu cầu tìm việc chiếm khoảng 65% số người đang tìm việc. Còn doanh nghiệp lại “đỏ mắt” tìm người làm được việc (người có kỹ năng, ngoại ngữ và tác phong công nghiệp). Đơn cử như trong lĩnh vực du lịch, theo khảo sát tại các công ty du lịch và lữ hành trên địa bàn thành phố có tới 30 – 45% hướng dẫn viên du lịch, điều hành tour và 70 – 85% nhân viên lễ tân nhà hàng không đạt chuẩn về ngoại ngữ. Nhất là những ngoại ngữ không phổ biến như Pháp, Nhật, Đức, số hướng dẫn viên thông thạo những ngoại ngữ này chỉ chiếm khoảng 5-12%.

Liên kết các “nhà”

Có thể thấy, một trong những nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt lao động chất lượng cao hiện nay là việc đào tạo chưa gắn với thực tế do nhà trường và nhà doanh nghiệp chưa thực sự gắn kết.

Theo đại diện Công ty du lịch Sài Gòn, việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp giúp đôi bên cùng có lợi. Bởi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cũng để cung cấp cho doanh nghiệp, xã hội. Vì thế, sự tham gia của các doanh nghiệp trong quá trình đào tạo là hết sức cần thiết. Điều này, còn giúp nhà trường giảm bớt gánh nặng chi phí khi đưa sinh viên đi thực tập, chi phí đào tạo. Giúp nhà trường nâng cao tỷ lệ có việc làm của sinh khi ra trường.

Đối với doanh nghiệp, lao động giá rẻ hiện nay cũng không phải là lợi thế, mà hiệu suất lao động mới là vấn đề doanh nghiệp cần. Còn đối với nhà quản lý, nếu Nhà nước không có chính sách đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thì chúng ta đang bán sản phẩm “thô” với giá trị thấp và cũng khó thu hút các nhà đầu tư vào các ngành công nghiệp trọng điểm phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Vì vậy, việc tham gia, liên kết giữa nhà doanh nghiệp, nhà trường đào tạo và các nhà quản lý là điều cần thiết để từng bước nâng cao nguồn nhân lực có chất lượng và hạn chế những nghịch lý tồn tại lâu nay của thị trường lao động.

Theo ông Trần Anh Tuấn, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trước mắt, Thành phố cần tăng cường công tác quản lý nhà nước trong việc thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Các cơ quan có thẩm quyền cần thực hiện nhanh lộ trình sắp xếp hệ thống trường chuyên về từng cấp đào tạo đại học, cao đẳng và trung cấp. Bên cạnh đó, thành phố cần định hướng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đối với hoạt động của các trường đào tạo, dạy nghề. Xác định và cân đối chỉ tiêu đào tạo tổng thể và chỉ tiêu đào tạo của từng trường đào tạo nghề, gắn kết với nhu cầu thực tế của xã hội theo ngành nghề và cấp trình độ đào tạo. Hạn chế việc đào tạo tự phát không đảm bảo chất lượng gây tình trạng thừa lao động và gia tăng thất nghiệp”,.

Người lao động cần được đào tạo, trang bị các yếu tố cơ bản về kiến thức nghề nghiệp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, tác phong công nghiệp, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội. Một khi đáp ứng hài hoà các yếu tố này thì người lao động mới thành công trong thị trường lao động, đảm bảo nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển kinh tế – xã hội của Thành phố trong thời gian tới.

 Hoàng Tuyết (Tin Tức)